Blog hoanglaw giới thiệu án lệ là gì? Những lợi ích khi án lệ được áp dụng tại Việt Nam?
Còn nói như Chánh án TAND Tối cao Trương Hòa Bình,
đó là việc tạo lập quy tắc, hoặc căn cứ pháp lý cho việc giải quyết các vụ án
tương tự trong tương lai. Theo nhiều chuyên gia, áp dụng án lệ sẽ góp phần thống
nhất hoạt động xét xử, thậm chí còn ngăn chặn “chạy án” hay án bỏ túi…
1. Áp dụng án lệ để
chuẩn
hóa công tác xét xử
Áp dụng án lệ
không phải cứ áp dụng một cách rập khuôn, máy mọc trong quá trình xét xử. Tức
là không phải bắt buộc tuân theo toàn bộ nội dung của bản án được xem là án lệ
đó mà chỉ là những nội dung chứa đựng những lập luận để giải
thích về những vấn đề, sự kiện pháp lý, chỉ ra nguyên tắc hoặc quy phạm pháp luật
cần áp dụng.
Áp dụng nguyên tắc Án lệ sẽ giúp hệ thống tòa án giải
quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong xét xử, khắc phục tình trạng quá
tải, chậm ban hành văn bản hướng dẫn áp dụng pháp luật. “Đặc biệt, trong bối cảnh
những vụ việc thuộc thẩm quyền của tòa án đang gia tăng cả về số lượng và mức độ
phức tạp, nhiều quy định của pháp luật còn mang tính định tính, chưa thống nhất...
thì việc áp dụng án lệ sẽ là phương thức hiệu quả để khắc phục những khiếm khuyết
của pháp luật, tạo tính ổn định, minh bạch và tiên liệu trong các phán quyết.
Khi
công bố án lệ sẽ thúc đẩy Kiểm
sát viên, Luật
sư tăng cường tranh tụng tại phiên tòa, tăng cường viện dẫn án lệ. Bên cạnh đó,
tại các án lệ đã có phân tích những thiếu sót trong xét xử. Từ đó, giúp các thẩm
phán rút kinh nghiệm, nhất là án lệ liên quan đến những vụ án oan, sai. Đồng thời, việc phát triển án lệ sẽ giúp nâng cao
chất lượng các bản án, quyết định của tòa án, đảm bảo xét xử đúng luật, thống
nhất, ngăn chặn dấu hiệu chủ quan, duy ý chí.
2. Các Luật sư cho
rằng áp dụng Án lệ sẽ hết cửa “chạy án”?
Có Luật sư cho rằng
nếu
án lệ được công khai áp dụng, người dân sẽ chủ động được kết quả xét xử, bằng
việc tham khảo các phán quyết tương tự. Qua đó, nếu thấy bản án dành cho mình
hoặc người thân quá nặng, có thể tính đến phương án kháng cáo. Ở phía cơ quan tố
tụng, khi áp dụng án lệ có thể giúp họ đúc rút kinh nghiệm từ các bản án trước,
qua đó kịp thời điều chỉnh, chỉnh sửa và hạn chế tối đa những tình huống sai lầm,
khắc phục tình trạng án oan, sai.
Án
lệ sẽ bổ trợ cho những thiếu hụt các văn bản hướng dẫn, áp dụng, đồng thời định
hướng cho tòa án các cấp có cơ sở để viện dẫn khi xét xử. Viện dẫn án lệ chính
là việc làm tăng tính thuyết phục cho mỗi phán quyết. Bên cạnh đó, án lệ giúp
việc xét xử được minh bạch, hạn chế tối đa án bỏ túi, chạy án. Bởi lẽ, nếu xét
xử không đúng luật, có sự can thiệp chủ quan từ cơ quan tòa án thì ngay sau đó,
ở cấp xét xử cao hơn, những tiêu cực này dễ dàng bị lật tẩy, rồi sau đó chính
là chuyện sửa, hủy án.
Một luật sư cho biết, chúng ta ủng hộ áp dụng án lệ,
nhưng không có nghĩa, việc xét xử của toà án sẽ lệ thuộc vào đó, mà phải căn cứ
vào các quy định cụ thể, các điều khoản cụ thể. Bởi lẽ, các hội thẩm, thẩm phán
phải chịu trách nhiệm cá nhân cho mỗi phán quyết của mình. Không thể tuyên án
trên cơ sở của một thẩm phán, hội thẩm khác.
3. Quy định Án lệ đã được Luật hóa
Theo ông Trương Hòa Bình, chủ trương án lệ đã được
xác định tại Nghị quyết 48/2005 của Bộ Chính trị, với tên gọi “Chiến lược hoàn
thiện hệ thống pháp luật định hướng đến năm 2020”. Đồng thời, giao cho TAND Tối
cao nhiệm vụ phát triển án lệ, được cụ thể tại Nghị quyết 49/2005 của Bộ Chính
trị. Theo đó, TAND Tối cao có nhiệm vụ tổng kết kinh nghiệm xét xử, hướng dẫn
áp dụng thống nhất pháp luật, phát triển án lệ và xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm.
Gần đây, tại Điều 22 của Luật tổ chức Toà án nhân dân năm 2014 nêu rõ, hội đồng
thẩm phán TAND Tối cao có nhiệm vụ: Lựa chọn quyết định giám đốc thẩm của Hội đồng
thẩm phán TAND Tối cao, bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật, có tính
chuẩn mực của các toà án, tổng kết phát triển thành án lệ và công bố án lệ để
các tòa án nghiên cứu, áp dụng trong xét xử.
Theo: Tiền phong
Theo: Tiền phong
0 nhận xét:
Đăng nhận xét